JABUUTI — Xukuumadda Jabuuti ayaa si adag u diiday codsi ka yimid dalka Itoobiya oo doonayay inuu helo marin gaar ah iyo saldhig ciidan oo ku yaalla dekedda Tadjourah.
Madaxweyne Ismaaciil Cumar Geelle ayaa warbaahinta u sheegay in Itoobiya ay soo dirtay wafdi dalbaday arrimo aan la aqbali karin. Wafdiga ayaa codsaday marin toos ah oo ka bilaabma xadka Itoobiya oo ku dhammaata dekedda Tadjourah.
Codsiga ugu weyn ee Itoobiya wuxuu ahaa in la siiyo oggolaansho ay saldhig ciidan badeed ka dhistaan halkaasi. Arrintaasi waxay ahayd mid ka baxsan waxyaabihii horey looga wada hadlay.
“Itoobiyaanku waxay soo jeediyeen qorshe aanan aqbali karin. Waxay doonayeen marin leh xeerar ka baxsan kuwa dalka iyo saldhig ciidan badeed. Arrintaasi ma ahayn mid aan horey u oggolaannay,” ayuu yiri Geelle.
Madaxweynuhu wuxuu sheegay in Xukuumadda Jabuuti ay diyaar ahayd wada hadallo ku saabsan iskaashi dhaqaale. Laakiin dalabka cusub ee Itoobiya wuu ka weynaa wixii la isku afgartay.
Itoobiya ayaa muddo dheer raadinaysay marin badeed tan iyo markii ay bad la’aan noqotay 1993. Ra’iisul Wasaare Abiy Ahmed ayaa horey u sheegay baahida ay dalkiisu u qabto bad.
Geelle wuxuu xusay in xaaladdu ay degtay kadib markii Turkiga uu dhexdhexaadiyay Soomaaliya iyo Itoobiya. “Waxaan aaminsanahay in Abiy Ahmed uu hadda fahmay in sheegashadan aysan noqon karin mid lagu saleeyo loollan awood,” ayuu yiri.
Madaxweynaha Xukuumadda Jabuuti Ismaaciil Cumar Geelle wuxuu tilmaamay in Itoobiya ay horey u isticmaali karto dekedo badan oo gobolka ku yaalla. Kuwaasi waxaa ka mid ah Jabuuti, Berbera, Casseer iyo Muqdisho.
“Itoobiya waxay adeegsan kartaa dekedaha jira iyada oo aan dhaawaceynin madax-bannaanida deriskeeda,” ayuu intaa ku daray Geelle.
Xukuumadda Jabuuti waxay sidoo kale xustay in aanay noqon doonin Crimea. Tani waxay tilmaamaysaa in Jabuuti aysan oggolaaneyn in lagu sameeyo wax la mid ah wixii Ukraine ka dhacay.
Arrintan ayaa qayb ka ah siyaasadda guud ee Jabuuti ee ka hortagga faragelinta shisheeye. 2018-kii, Jabuuti waxay burisay heshiis ay la lahayd DP World oo ku saabsanaa dekedda Doraleh.
Maxkamado caalami ah ayaa ku amray Jabuuti inay bixiso $385 milyan magdhow. Xukuumadda Jabuuti ayaa weli diidan inay bixiso lacagtaasi.